Mặt bích là gì? Các chủng loại và tiêu chuẩn mặt bích phổ biến hiện nay

“Mặt bích là gì“, mặt bích được đánh giá là một trong những phụ kiện ống được đánh giá có chất lượng cao. Mặt bích là một trong những phương pháp kết nối phổ biến nhất trong công nghiệp hiện nay chỉ sau phương pháp hàn. Chúng ta cùng đi tìm hiểu chi tiết về mặt bích là gì qua bài viết dưới đây nhé.

Mục lục

1 1. Mặt bích là gì?
2 2. Vật liệu chế tạo và tiêu chuẩn mặt bích
3 3. Đặc điểm nối bật của Mặt bích
4 4. Phân loại mặt bích theo vật liệu chế tạo
5 5. Phân loại theo chủng loại
6 4. Các tiêu chuẩn của mặt bích
7 5. Tại sao phải sử dụng mặt bích
8 6. Ứng dụng của mặt bích trong công nghiệp

1. Mặt bích là gì?

Mặt bích là một sản phẩm cơ khí, thường được đúc theo khối hình tròn nhằm là phụ kiện kết nối ống, máy bơm, van, và các phụ kiện đường ống khác nhau thông qua ốc và bu lông trên thân để tạo thành một đường liền mạch dẫn lưu chất.

Các sản phẩm có kích thước vừa và lớn từ 2 inch trở lên được sử dụng nhiều nhất, trong ngành ống dẫn và van những sản phẩm có kích thước trên 2 inch là trên DN50. Các sản phẩm mặt bích hỗ trợ khả năng chịu đựng áp suất cao nên được dùng nhiều trong lắp đặt trong đường ống có áp suất lớn.

2. Vật liệu chế tạo và tiêu chuẩn mặt bích

Mặt bích được chế tạo từ nhiều vật liệu khác nhau, các vật liệu đó bao gồm: nhựa, inox, thép mạ kẽm, một số mặt bích được sản xuất bằng gang và đồng. Mặt bích được dùng để kết nối trên nhiều đường ống khác nhau nên việc sử dụng nhiều vật liệu thay thế cũng là điều dễ hiểu. Các dòng mặt bích thép, gang, inox phù hợp tùy theo môi trường sử dụng

Mặt bích gang sử dụng trong môi trường không quá khắc nhiệt, chịu nhiệt độ trung bình và có khả năng chống rung và hấp thụ tiếng ồn tốt
Mặt bích thép sử dụng trong môi trường khắc nhiệt hơn, môi trường có nhiệt độ cao hơn, và ở đây mặt bích bằng thép cũng có khả năng chịu áp lực tốt nhất
Mặt bích inox có nhiều ưu điểm nhất khi vừa cho khả năng chịu nhiệt chịu áp suất tốt, xong vẫn cho khả năng làm việc trong môi trường có áp suất cực cao. Ngoài ra mặt bích inox còn cung cấp thẩm mỹ cao tại điểm lắp đặt

Tiêu chuẩn mặt bích vô cùng quan trọng trong lắp đặt, xác định tiêu chuẩn mặt bích là yêu cầu cần thiết đầu tiên, tiêu chuẩn mặt bích liên quan tới số lỗ kết nối, kích thước bành bích, khoảng cách kết nối giữa các bu lông. Hiện nay có 1 số tiêu chuẩn mặt bích thông dụng như

Tiêu chuẩn Mỹ ANSI (American National Standards Institute): ANSI 150, ANSI 300.
Tiêu chuẩn Anh BS (British Standards): BS PN6, BS PN10, BS PN16.
Tiêu chuẩn Nhật JIS (Japanese Industrial Standards): JIS 5K, JIS 10K, JIS 20K.
Tiêu chuẩn Đức DIN (Deutsches Institut für Normung): DIN PN10, DIN PN16

3. Đặc điểm nối bật của Mặt bích

Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của mặt bích chúng ta hay sử dụng

Mặt bích có tác dụng kết nối các thiết bị van khóa, các thiết bị đo, đường ống với nhau tạo thành một đường ống dẫn lưu chất xuyên suốt hoạt động ổn định và chắc chắn.
Thiết kế đạt nhiều tiêu chuẩn cho khả năng lắp đặt đa dạng, phù hợp với nhiều hệ thống và tiêu chuẩn khác nhau
Mặt bích giúp việc thi công, bảo dưỡng và lắp đặt trở lên dễ dàng hơn
Thiết kế gọn tiện lợi khi xếp đặt và dễ dàng di chuyển tới khu vực lắp đặt

4. Phân loại mặt bích theo vật liệu chế tạo

Mặt bích vật liệu inox

Mặt bích inox được làm bằng vật liệu inox cao cấp 201, 304, 316,… cho khả năng chống ăn mòn cao, chịu được áp lực lớn. Ngoài ra vật liệu inox giúp mặt bích chống rỉ sét, chống oxy hóa giúp cho hệ thống hoạt động an toàn và hiệu quả. Vật liệu inox được coi là vật liệu tốt nhất trong công nghiệp, thường được sử dụng trong các môi trường đặc biệt. Giá thành của mặt bích inox cũng cao hơn các loại mặt bích cùng kích thước khác.

Mặt bích vật liệu thép

Mặt bích thép được chia thành nhiều loại : Mặt bích thép đen, mặt bích thép mạ kẽm, thép mạ kẽm điện phân. Lớp mạ được thêm vào mục đích bảo vệ thép trước độ ăn mòn và ô xi hóa của môi trường làm việc. Vật liệu thép mang tính cứng cao, chống va đập và chịu được áp lực rất tốt.

Mặt bích vật liệu gang

Vật liệu gang chứa nhiều hơn 2% Carbon và 1 một số kim loại khác. Gang là vật liệu dễ đúc, dễ chế tạo và trong thành phần không có quá nhiều kim loại đắt đỏ nên giá của mặt bích gang luôn tốt nhất. Mặt bích gang có nhiều ưu điểm độ cứng cao, giảm ồn tốt, khối lượng nhẹ nhưng lại giòn và dễ bị oxy hóa. Để thêm khả năng chống ăn mòn, người ta thường sơn phủ lên bề mặt của gang 1 lớp Epoxy giúp gang có thể hoạt động được trong môi trường tự nhiên mà không bị gỉ sét.

Mặt bích vật liệu nhựa

Nhựa là vật liệu rẻ nhất, độ bền so với các vật liệu khác cũng kém nhất nhưng trong một số trường hợp lại được ưu tiên hàng đầu do không bị ăn mòn bởi hóa chất. Các chất liệu nhựa làm mặt bích thường gặp như: PVC, Upvc, Cpvc, HDPE, PPR, PPH.

Mặt bích nhựa cho phép sử dụng cho hệ thống hóa chất. Vật liệu thông thường hay sử dụng cho hệ thống nước sạch và nước thải, các đường ống có áp suất thấp.

Mặt bích vật liệu đồng

Mặt bích đồng có tên tiếng anh là Copper Flanges hay Brass Flanges được chế tạo từ đồng đỏ và đồng thau. Mặt bích đồng dùng nhiều trong môi trường nước sạch, vì đồng có đặc tính dẻo nên ít được sử dụng trong môi trường có nhiệt độ hay áp suất cao. Mặt bích đồng được thiết kế chắc chắn, độ bền cao nếu không sử dụng trong môi trường hóa chất. Ngoài ra mặt bích đồng còn không bị gỉ sét, và đa dạng kích thước từ DN15 đến DN1000

5. Phân loại theo chủng loại

Các hệ thống ống dẫn khác nhau thì yêu cầu mặt bích cũng khác nhau. Mỗi loại mặt bích có chức năng, ưu điểm và nhược điểm riêng. Chúng ta đi tìm hiểu về từng loại mặt bích thường gặp trong đời sống hiện nay

Mặt bích rỗng

Mặt bích rỗng là mặt bích được sử dụng nhiều nhất hiện nay
Mặt bích rộng cấu tạo dạng đĩa, phần tâm bích rỗng, phần rỗng là đường kính danh nghĩa của mặt bích
Ngoài bắt bu lông thì bích còn hàn tốt, được sử dụng ở các nơi có áp suất cao
Đa dạng kích thước, đáp ứng được yêu cầu về độ lớn của đường ống

Mặt bích đặc

◊ Bích đặc còn gọi là bích mù, bích bịt hay bích không có lỗ thoát

◊ Bích được dùng ở cuối đường ống hoặc những nơi không cho dòng lưu chất chảy đến

◊ Thường lắp ở các đường ống chờ, tháo lắp dễ dàng, có thể kết nối với đường ống hay thiết bị khác vào hệ thống.

Mặt bích hàn cổ

♠ Là mặt bích khi muốn kết nối với đường ống hay thiết bị khác thì dùng đến hàn

♠ Mặt bích có đầu hàn vát hình chữ V. Muốn kết nối bích với đường ống hay thiết bị khác. Ta cho đối đầu rồi thực hiện phương pháp hàn

♠ Mối hàn nối giữa 2 mặt phẳng hình chữ V

♠ Kiểu mặt bích thường được dùng cho đường ống có áp lực cao

Mặt bích hàn bọc đúc

♣ Kiểu mặt bích thường được đúc nguyên khối. Phụ kiện gắn liền với đường ống bằng duy nhất một phía hàn ở bên ngoài

♣ Việc hàn bên ngoài không gây cản trở và giảm áp suất dòng chảy

♣ Loại này chỉ dùng với các đường ống nhỏ nhưng lại có áp lực cao

♣ Người ta chó ống vào trong và đặt cách mặt trong của bích 1 khoảng ”X” như hình vẽ, thực hiện mối hàn phía bên ngoài. Khoảng cách ”X” tác dụng giúp cho ống giãn nở nhỏ với dòng lưu chất hoặc môi trường thay đổi nhiệt độ.

Mặt bích trượt

♦ Mặt bích trượt được hàn với đường ống cả mặt trong và mặt ngoài

♦ Có 2 điểm hàn mang tới sự chắc chắn rất cao

♦ Mối hàn phía ngoài được thực hiện với mối ghép giữa mặt trong ngoài của bích và ngoài của ống, còn mối trong được thực hiện bởi mối ghép mặt trong của bích và mặt cắt đầu ống.

4. Các tiêu chuẩn của mặt bích

Ở mỗi khu vực khác nhau, các tiêu chuẩn về mặt bích cũng khác nhau. Mỗi tiêu chuẩn khác nhau bao gồm cả kích thước đường kính ngoài, chiều dày, đặc biệt là kích thước đường tâm lỗ bu lông và đường kính lỗ bu lông. Chúng ta cùng đi tìm hiểu xem mặt bích thì bao nhiêu tiêu chuẩn qua các mục dưới đây nhé!

Tiêu chuẩn BS

BS là tiêu chuẩn mặt bích của Anh. Loại này được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam chúng ta. Mặt bích tiêu chuẩn BS là mặt bích được đánh giá nhiều ưu điểm và được sử dụng cho các dự án, nhà máy, khu công nghiệp. Trong các loại mặt bích thì mặt bích BS được cung cấp với giá thành rẻ nhất.

Tiêu chuẩn JIS

JIS là cụm từ được viết tắt của Japan Industrial Standard, là tiêu chuẩn của Nhật Bản. Loại mặt bích này du nhập vào Việt Nam nhờ các công trình có vốn đầu tư là người Nhật. Mặt bích JIS thường được sử dụng trong các môi trường hơi nóng, nước, dầu, khí gas.

Tiêu chuẩn DIN

DIN là tên viết tắt của Deutsches Institut für Normung e.V., mặt bích tiêu chuẩn DIN dễ hiểu hơn là mặt bích tiêu chuẩn Đức. Là sản phẩm đạt tiêu chuẩn Châu Âu nên giá thành của mặt bích tiêu chuẩn DIN cũng thuộc loại cao nhất. Tuy nhiên nói về chất lượng sản phẩm, DIN lại là dòng sản phẩm cao cấp.

Tiêu chuẩn ANSI

ANSI là tiêu chuẩn của người Mỹ, sản phẩm này cũng khá phổ biến trên thị trường mặt bích thế giới cũng như là Việt Nam. Tiêu chí sản xuất của người Mỹ cũng khá khắt khe nên sản phẩm của họ được đánh giá vào các sản phẩm đứng đầu về chất lượng. Tiêu chuẩn ANSI thường được sử dụng trong các ngành lọc hóa dầu, sản xuất đồ ăn và đồ uống.

Tiêu chuẩn ASTM

Tên tiếng Anh là ASTM International được Hiệp hội Thí nghiệm và Vật liệu Hoa Kỳ thành lập và thông qua. American Society for Testing and Materials là một tiêu chuẩn được hình thành rất sớm từ năm 1881. Hiện nay ASTM có 12575 tiêu chí được sử dụng trên toàn cầu, trong đó có mặt bích. Mặt bích ASTM được sử dụng hầu hết trong những ngành công nghiệp hiện nay.

Mặt bích tiêu chuẩn ISO-EN

Mặt bích tiêu chuẩn ISO-EN, này sử dụng nhiều với các hệ thống ống nội địa Việt Nam, đặc biệt là dùng kết hợp với các loại ống nhựa do các nhà sản xuất Việt Nam chế tạo.Loại này phù hợp trong quá trình lắp ghép giữa ống nhựa và các thiết bị, máy móc hoặc kết nối với các ống kim loại.

5. Tại sao phải sử dụng mặt bích

Chúng ta sử dụng mặt bích trong đời sống như một loại phụ kiện không thể thiếu. Nó có mặt hầu hết trên các đường ống, đặc biệt trong các hệ thống công nghiệp hiện nay.

Mặt bích mang lại những lợi ích to lớn trong thiết kế đường ống: Dễ dàng trong việc lắp đặt, kiểm tra và sửa chữa. Đơn giản trong việc bảo trì và vận hành. Những lĩnh vực thường sử dụng mặt bích: cấp thoát nước, công nghiệp dầu khí,…

Một khớp nối bích bao gồm ba thành phần riêng biệt và độc lập mặc dù là các thành phần tương quan; mặt bích, gioăng và bu lông; Mặt bích không được khuyến nghị sử dụng trong các đường ống ngầm.

6. Ứng dụng của mặt bích trong công nghiệp

Với vai trò quan trọng, mặt bích có thể dễ dàng nhận thấy dòng phụ kiện này được sử dụng phổ biến trên các hệ thống như:

♥ Trong hệ thống xử lý nước sạch, nước thải

♥ Trong hệ thống nhà máy dầu, khí, gas

♥ Trên hệ thống nhà máy chế biến thực phẩm, bia rượu.

♥ Trên đường ống yêu cầu độ chắc chắn cao và chịu được áp lực lớn.

5/5 - (1 bình chọn)

About
Latest Posts

Hải Trần

Chuyên viên kỹ thuật at Công ty cổ phần vật tư thiết bị Trần Đình

Tốt nghiệp đại học bách khoa Hà Nội chuyên ngành cơ điện tử. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực điện tử điện lạnh. Hiện nay chuyên viên kỹ thuật cao cấp làm việc tại những tập đoàn hàng đầu: LG, SamSung, Sony, Panasonic....vvv.